Wat is de betekenis van uitvaartfotografie of afscheidsfotografie? Daar valt veel over te zeggen. En dan vooral over de betekenis van foto’s van de begrafenis of crematie. De tijd gaat immers in een roes voorbij

Het is niet gemakkelijk om afscheid te nemen wanneer iemand is overleden waar je van houdt. Het verdriet is groot en het is moeilijk voor je om mee te kunnen komen in de drukte die er dan is. Voor jou staat de wereld stil. En alles om je heen gaat door. Je moet je uiterste best doen om dat te kunnen volgen wat je helemaal niet wilt. Door de stress zit je hoofd vol watten. Terwijl er veel beslissingen genomen moeten worden. Gelukkig zijn er mensen om je heen die jou hierbij zullen helpen. Maar het is lastig voor je om alles te onthouden. En het meeste gaat in een roes voorbij.

Toch gebeurt er veel wat je later wel wilt weten. Maar ook al zal een ander je er over kunnen vertellen, beelden zeggen dan veel meer.

Wat laat de afscheidsfotograaf zien?

Uitvaartfotografie of afscheidsfotografie laat zien wat er allemaal is gebeurd bij de uitvaart maar ook de emotie en betekenis. De foto’s geven een 4-dimensionaal beeld. Ook al is de foto zelf 2-dimensionaal, een plat vlak. Door wat erop staat, krijgt het meer dimensies, meer hoogte en diepte.

De derde dimensie is het verhaal. Jij kent de meeste mensen die erop zullen staan. Al kun je je dit achteraf misschien zonder foto’s niet meer herinneren wie er allemaal waren. Door wat je ziet, wordt de herinnering groter, vooral als het om familie en vrienden gaat waarmee je ook na het afscheid contact blijft houden.

Deze herinneringen zijn meer dan alleen dit zichtbare moment. In de afscheidsfoto komt ook de geschiedenis mee die je samen met de anderen hebt. En de geschiedenis die er is met de overledene. Dit zijn vaak mooie herinneringen. Want die zijn er ook en bij het bekijken van de foto’s zal dit weer opgeroepen worden. Je krijgt een breder beeld van de uitvaart dan alleen het overlijden. Het geeft een ander perspectief.

De vierde dimensie is die van zingeving. Het afscheid is zorgvuldig voorbereid. En het wordt op een integere, warme manier vormgegeven. Daarmee eer je de overledene en geeft het de aanwezigen het besef mee, dat zij zo recht hebben gedaan aan de overledene en aan zichzelf. Je hebt tijd gemaakt om goed afscheid te nemen. Je hebt gedaan wat de overledene zelf niet meer kon doen. Het leven afsluiten. Op een waardige en respectvolle manier. Daar was iedereen die er was bij nodig. Dit is geen overwinningsgevoel, maar meer een gevoel van dankbaarheid. Dat je deze realiteit die je niet wilt, goed hebt afgesloten.

Dankbaar en trots

Een paar jaar geleden was ik bij een begrafenis waar meer dan 900 genodigden waren. Voor de nabestaanden was het een moeilijke dag. De man, broer en vader was plotseling overleden. De broers en zussen waren een enorme steun voor de echtgenote en haar kinderen. Zij hadden ervoor gezorgd dat het een mooie uitvaart werd. Een warme sfeer met oprechte mensen.

De vrouw en kinderen hadden weinig meegekregen van wat er op de dag van de uitvaart allemaal gebeurde.

En toen ik het fotoalbum had gebracht en we dit hadden bekeken, zei zij met de hand op het boek: ‘Ik ben hier zo trots op’.  Zij zag daarin dat zij in de dagen vooraf aan de uitvaart steeds bij haar man was gebleven, voor hem had gezorgd. Ze voelde zich dankbaar toen zij dit door de uitvaartfoto’s zichtbaar had. Een dankbaarheid die zij dankzij de foto’s, met de kinderen, de broers en zussen en andere familie kon delen. Dit zal altijd blijven meekomen naast het verdriet.

Het voorgaande is eigenlijk een inleiding op het antwoord wat de betekenis is van uitvaartfotografie of afscheidsfotografie is.  Het verhaal over de uitvaart met 900 mensen maakt wel wat zichtbaar. Herinneringen geven die helpen om te gaan met de rouw, die helpen om de verhalen levend te houden en de verbinding met de aanwezigen. En ook om te kunnen zien dat wat er is gebeurd, wat betekenis heeft.

Met foto’s van de begrafenis of crematie blijft het verhaal levend. Het verhaal zal lang worden verteld. In het begin heel vaak. En zeker aan hen die er niet bij konden zijn. En later aan kinderen die op dat moment nog te klein waren om te kunnen begrijpen wat er aan de hand was. Het is een familiegeschiedenis die jaren later nog verteld kan worden. Foto’s van de uitvaart zijn herinneringen die blijven.

Meer dan uitvaartfotografie of afscheidsfotografie

Naast de uitvaart is er nog meer momenten die van waarde zijn om te onthouden. Zoals bij:

• Het beschilderen van de kist
• Het uitstrooien van de as
• De condoleance
• Het bij elkaar komen na de plechtigheid
• De bloemen

In dit artikel is lang niet alles beschreven over uitvaartfotografie. Het is een inleiding op al de blogs die nog komen.